Σταθερή άνοδος για την Ανοικτή Επιστήμη στον Ορίζοντα 2020
Νέα έκθεση από το ΕΚ "Αθηνά" για την ΕΕ
08-09-2021
Ενθαρρυντικά νέα για την ανοικτή πρόσβαση στην επιστήμη φέρνει η νέα έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σύμφωνα με την οποία το 83% των επιστημονικών δημοσιεύσεων του Ορίζοντα 2020 ακολουθούν τον δρόμο της ανοικτής πρόσβασης. Η έκθεση με τίτλο "Monitoring the Open Access policy for Horizon 2020" υλοποιήθηκε από το Ερευνητικό Κέντρο "Αθηνά", με τη συμβολή της εταιρείας αναλύσεων PPMI (Λιθουανία) και του Πανεπιστημίου Maastricht (Ολλανδία).
Ακολουθούν κάποια από τα κύρια ευρήματα της μελέτης:
- Ο πυλώνας επιστημονικής αριστείας του Ορίζοντα 2020 ηγείται όσον αφορά την ανοικτή πρόσβαση στα δημοσιεύματα, με ποσοστό 86%.
-
Όσον αφορά τις χρεώσεις επεξεργασίας άρθρων (APCs), η μελέτη υπολογίζει ότι κατά μέσο όρο το κόστος δημοσίευσης ενός άρθρου ανοικτής πρόσβασης στον Ορίζοντα 2020 ανέρχεται στα 2.200 ευρώ, ενώ όταν πρόκειται για δημοσίευση σε υβριδικά περιοδικά το μέσο κόστος ανεβαίνει στα 2.600 ευρώ (το κόστος αυτό δεν θα είναι επιλέξιμο στον Ορίζοντα Ευρώπη.
-
Η συμμόρφωση αναφορικά με την απόθεση εκδόσεων ανοικτής πρόσβασης σε ένα αποθετήριο είναι συγκριτικά υψηλή (81.9 %), γεγονός που αποδεικνύει ότι οι τρέχουσες πολιτικές έχουν κατανοηθεί επαρκώς και ακολουθούνται από τους ερευνητές.
-
Όσον αφορά τις άδειες, το 49% των δημοσιεύσεων στον Ορίζοντα 2020 δημοσιεύθηκαν με άδειες Creative Commons, που επιτρέπουν επανάχρηση (με διαφορετικά επίπεδα περιορισμών), ενώ το 33% των δημοσιεύσεων χρησιμοποιούν ειδικές άδειες εκδοτών που θέτουν περιορισμούς όσον αφορά τη συγκέντρωση δεδομένων και κειμένων.
-
Τα αποθετήρια των Ινστιτούτων έχουν ανταποκριθεί με ικανοποιητικό τρόπο στην πρόκληση να παρέχουν FAIR πρόσβαση στις εκδόσεις τους, τροποποιώντας τις εσωτερικές διαδικασίες και τα μεταδεδομένα, για να ενσωματώσουν τις απαιτούμενες αλλαγές: To 95% των εκδόσεων περιλαμβάνουν στα μεταδεδομένα τους κάποιο είδος μόνιμου αναγνωριστικού (PID).
-
Τα σύνολα δεδομένων στα αποθετήρια παρουσιάζουν ένα χαμηλό επίπεδο συμμόρφωσης, με μόλις το 39% των συνόλων δεδομένων του Ορίζοντα 2020 να είναι ανιχνεύσιμα και μόλις το 32% να είναι προσβάσιμα.